De geschiedenis van Scouting van Maasdijk, uitgezocht en geschreven in 1988-89 door Sipke Paulides:

Van Oorsprong tot Scouting Hiem, deel 1

In dit jubileumjaar zal ik proberen om de geschiedenis van onze groep op papier te zetten. Vandaag het eerste deel, over de oprichting van de groep. We beginnen het verhaal halverwege de jaren dertig. In Huis ter Heide (nabij Joure) wordt een groep opgericht door onderandere de latere fotograaf Henk Haasdijk. De groep heet de OORSPRONGGROEP, deze groep is later opgeheven, maar diende als oorsprong voor onze groep. Henk Haasdijk zat namelijk op de Rijks HBS (voorloper van de RSG) in Heerenveen. Enkele klasgenoten waren ook geïnteresseerd in de padvinderij (of verkennerij), en zo fietsten elke zaterdag Max Heslinga en Dik Kiewiet de Jonge naar de opkomst. In 1937, toen de Wereldjamboree in ons land werd gehouden (in 1995 trouwens opnieuw) ging de Oorspronggroep daar ook hen. Door al de publiciteit rond die Jamboree groeide het aantal Heerenveners in de Oorspronggroep. Daardoor ontstond het idee om een Heereveense groep te beginnen. In de winter van 1937 en 1938 begon men te draaien, onder de naam Van Maasdijkgroep. Op 8 juli 1938 kreeg de groep officiële erkentenis; de Van Maasdijkgroep was ontstaan! De eerste Hopman was B.S. Wiarda, een leider van een Sneeker groep en afkomstig uit Bozum. Hij stierf in 1939. Zijn opvolger was J.C. Groen. Het eerste clubhuis was het kerkje aan de kleine kerkstraat, dat is achter van der Kam Mode, op de plaats waar het Crackstatepark was en nu een parkeerterrein is. Daarna kwam men terecht in de oude bewaarschool, en die stond bij het oude postkantoor aan het gemeenteplein (alles is gesloopt). De groep begon met 4 patrouilles; de Houtduiven, de Bevers, de Reigers en de Koekoeken. Later kwam de patrouille Herten er ook nog bij. De eerste 4 PL’s waren Max Heslinga, Roel Oostra, Anton Oosterwal en Dik Kiewiet de Jonge. In september 1938 viert heel Nederland het 40 jarig jubileum rondom Koningin Wilhelmina (zij was 40 jaar Koningin van Nederland). Langs de hele Nederlandse kust bouwden padvinders vreugdevuren, en lieten die gedurende de hele dag branden. Let wel: dit hield in dat over de gehele kustlengte van ±300 km om de paar kilometer vuren van grote omvang brandden. Deze vuren moeten destijds tot ver op zee te zien zijn geweest. De Heerenveense padvinders gingen met de tram via Gorredijk, Drachten en Dokkum naar Munnikeburen, dat toen nog aan de Lauwerszee lag (nu Lauwersmeer). Daar bouwde de verkenners (destijds jongens van 11 tot 18 jaar) 2 vuren, waarbij een groep eerst een stuk spoorlijn bouwde, om het hout makkelijker te vervoeren. Voor iedereen die geïnteresseerd is: De Friese Koerier heeft hierover een groot artikel geschreven, en dat bevindt zich op het ogenblik in het Jubileumarchief bij Marcel (tel. 05130-31356), en kopietjes ervan zijn verkrijgbaar. De groep had in 1940 een aardige omvang, toen de Duitsers in mei 1940 Nederland bezetten. Al spoedig verboden zij de padvinderij, omdat die afkomstig was uit Engeland, en dat was de grote Duitse vijand. Enkele leden gingen naar de Hitlerjugend, anderen in het verzet, de meerderheid deed niets. Na de oorlog bloeide de padvinderij als nooit te voren. Er waren op het hoogtepunt zelfs 4 groepen in Heerenveen, maar daarover meer in deel 2

(Uit de Voorwever, 19e jaargang nummer 1, oktober 1988, Sipke Paulides)

Van Oorsprong tot Scouting Hiem, deel 2. 

Ondertussen was in 1939 de Oranjeboom groep opgericht, een meisjes-groep. Toen in mei 1940 de Duitsers Nederland bezetten, werd de padvinderij verboden. Eerst gingen de opkomsten stiekem nog door, maar dat was al snel niet meer mogelijk. Na de oorlog was iedereen zo’n beetje bij de padvinderij. In Heerenveen waren er de de Van Maasdijk-, Prins Bernard-, Prinses Irene-, Oranje-Nassau-, Oranjeboom- en Montheygroep. Daarnaast waren er nog groepen van Christelijke en Katholieke padvindersbewegingen en het Leger des Heils. De groepen werden echter al snel kleiner, en in 1950 waren alleen de Van Maasdijkgroep en de Oranjeboomgroep over. De Van Maadsdijkgroep had eerst z’n clubhuis in het ziekenhuis aan de pastorielaan (nu een houtfabriek), later kwam de groep in een Koepel in Oranjewoud terecht. In 1950 werd het 12½ jarig bestaan van de groep gevierd met een optocht met het model van het vliegtuig van Clement van Maasdijk door Heerenveen. De naam Oranjeboomgroep werd begin jaren 50 veranderd in Van Maasdijkgroep, zodat er toen een jongens en een meisjes Van Maasdijkgroep waren. pas in 1982 werden de groepen samengevoegd tot de Van Maasdijkgroep, of beter Scouting Van Maasdijk uit Heerenveen, maar daarover meer in deel 3. 

(Uit de Voorwever 20e jaargang nummer 1, juni 1989, Sipke Paulides)

Van Oorsprong tot Scouting Hiem, deel 3

Voordat ik verder vertel over de geschiedenis van de Van Maasdijk-groep eerst nog even een aanvulling op het vorige deel (zie deel 2): Er waren in Heerenveen na de oorlog nóg 2 groepen: de Henry Dunant-groep en de Sint Christophorus-groep. Deze laatste was een Katholieke groep die opkomst hield in de Sint Jozefschool in de Van Dekemalaan. Toen er een nieuw schoolhoofd kwam die het niet zo met de padvinders voor had, is de groep opgeheven. Enkele weken geleden heeft onze groep nog wat oude pannen en 2 kisten van deze groep gekregen; ze hadden meer dan 20 jaar in een kelder gestaan……. 

Goed, samen waren er dus na de oorlog minstens 8 Heerenveense padvindersgroepen, waarvan de Van Maasdijkgroep, Sint Christophorus-groep en de Oranjeboom-groep uiteindelijk overbleven. Over de laatste 2 groepen is verder niet zo veel bekend (helaas), maar over de Van Maasdijk-groep des te meer. De welpen hadden een oud vervallen huisje aan de Herewal, vlak bij de plaats waar tot voor kort de CAF zat als Hordehol. De jongens zaten verder in “De Koepel” (zie deel 2). Bekende namen uit die tijd zijn Eint Beekman-Okkels (Baloe) en de hopmannen Groen, Comello en Sutherland (ja, ja, de vader van die garagehouder op de Greiden). 

De Van Maasdijk-groep was toen vaak nogal fanatiek bij de patrouille/ronde wedstrijden. Dat waren wedstrijden die in het district tussen de patrouilles en rondes van de Friese groepen gehouden werden. De winnaar van die wedstrijden mocht naar de landelijke patrouille/ronde wedstrijden (De LSW, die nog steeds elk jaar plaats vinden) in Ommen. En zoals te verwachten was, was er bijna elk jaar een Van Maasdijk-Patrouille in Ommen. In 1962 won de Spechten-patrouille van de Van Maasdijk-groep als eerste Friese winnaar die wedstrijden. 

Nog vaak zou een patrouille uit Heerenveen eerste worden.Met Gert-Jan Molenaar zelfs een paar keer achter elkaar. In 1982-1983 deed voor het laatst een Van Maasdijk-patrouille mee (de Valken). Daarna werden er in het gewest Friesland geen wedstrijden meer gehouden. Jammer ! Halverwege de jaren 60 was er bij de jongens-groep bijna geen leiding meer, waardoor de groep werd opgeheven. In 1968 begon hopman Van der Lindt met een nieuwe Van Maasdijk-groep. Daarmee begon een tocht langs vele clubhuizen, want de groep kon niet meer in de Koepel, want die stond op instorten. (In 1975 afgebroken; een mevrouw vertelde dat bovenop elk jaar een eend broedde, die bleef zitten tot het gebouw instortte. Het nest viel naar beneden, en de eend vloog weg….) 

Achtereenvolgens zaten de jongens in de koetshuizen van Klein Jagtlust (nu van Smilde), Heremastate, een oude loods, de HBS (waar nu de MEAO staat), de stoof, een boerderijtje in Nieuweschoot, een huisje aan de Jousterweg en als laatste (in 1980) samen met de meisjes in …….. Scouting Hiem aan de Van Bienemalaan in Oranjewoud. De meisjesgroep had van te voren in oa. de HBS en een huisje bij Tropenfauna gezeten. Ondertussen was er natuurlijk nog veel gebeurt. Enkele bekende namen: hopman Van der Lindt, Peter Visser, hopman Van der Vinne, mevr.Tillema en Gerrit Visser. Deze laatste ging in 1971 als 1 van de 20 Nederlandse padvinders naar de Wereldjamboree in Japan. Wordt vervolgd… 

Van Oorsprong tot Scouting Hiem, deel 4

In de vorige aflevering zei ik dat het clubhuis in 1980 geopend was. Om precies te zijn was dat op zaterdag 16 mei 1980. Toen stak burgemeester Hellinga de open haard aan als openingsdaad. In 1990 is dat dus 10 jaar geleden, en dat gaan we vieren! Wacht maar af! Overigens hebben we vaak iets te vieren, en daarom zet ik alle feestdata maar ‘ns op een rijtje:

1907: Baden-Powell begint met Scouting.

1910: De eerste padvinders in Nederland.

1938: 8 juli Oprichting Van Maasdijkgroep (jongens).

1939: 22 februari Oprichting Oranjeboomgroep (meisjes).

1969: Start Athabascanstam.

1969: Eerste Voorwever uitgegeven (Voortrekkers,Welpen,Verkenners).

1976: Begin van Rowans en Sherpa\’s (eerst apart).

1980: Opening van Scouting Hiem.

1981: Bedenken naam ‘Baduhenna’.

1981: Start Bevers.

1982: Bedenken naam ‘Moeraskikkerkring’.

1982: Bedenken naam ‘Clementhorde’.

1987: Start KKDWDstam (afsplitsing van de Athabascanstam).

1989: Bedenken naam ‘Castorkolonie\.

Je ziet, er is nogal eens wat te vieren. Over het hoe en wat van al die data begint in de volgende Voorwever een nieuwe serie met de titel ‘Over … ‘.  Eigenlijk zou er nog eentje bij moeten; namelijk 30 april, Koninginnedag. Sinds 1981 houd onze groep steeds op Koninginnedag de Open dag. Eerst werd die gehouden bij het clubhuis (tot 1984). Daarna bij de C1000 (1985)(waar nu nieuwbouw is), het Gemeenteplein (1987), Het burg. Kuperusplein (1988) en tenslotte het Posthuis H’veen centrum (1989). Er is trouwens nu al een commissie bezig met de open dag van 1990.  Met dit laatste overzicht ben ik aan het einde gekomen van deze serie over de geschiedenis van de groep. Er is natuurlijk nog veel meer te vertellen, maar dan wordt het zo uitgebreid allemaal……. Maar wie meer wil weten kan natuurlijk altijd bij mij terecht. Ook zal ik, als ik iets interessants van een oud Van Maasdijker heb gekregen of iets in het archief gevonden heb dat in de voorwever schrijven.  Voor de reünie die op 18 juni 1988 werd gehouden voor alle (oud)padvinders uit Heerenveen is een boekje gemaakt. Dat hebben een aantal van de leiding, en het boekje staat ook in het museum Willem van haren, dus als je dat lezen wilt…… 

EINDE